Istorija i poreklo Fada dugo nije bila poznata, a verovala se da je njegovo poreklo arapsko. Ipak, prema novim istraživanjima muzičkih stručnjaka, došlo se do saznanja da se FADO muzika pojavila u XIX veku kao mešavima nekoliko stilova narodne muzike Porugalije i uticaja narodnih pesama nekadašnjih portugalskih kolonija. Reč FADO inače u prevodu znači SUDBINA.

Fado muzika, iako potiče iz starih folklornih pesama, ona je zapravo urbana muzika vezana za 2 portugalska grada:

• Lisabon i
• Koimbru.

U Lisabonu se fado pojavio među boemima i društveno neprihvaćenim pojedinicima, mada su se njihovom stilu života pridružili i neke aristokratske porodice uglavnom one koje su bile povezane sa tradicijom borbe sa bikovima.

Sa druge strane, u univerzitetski grad Koimbru fado dospeva zajedno sa studentskom populacijom, počerkom 20-tih godina prošlog veka. Temelje su postavili trojica velikana fada: gitrista Artur Paredes i pevači Antonio Menjano i Admundo Betankurt.

Iz ova dva grada razvijaju se i dva odvojena stila fado muzike.

Fado iz Koimbru je mnogo više nalik baladi, pevaju ga samo muškarci sa poreklom iz akademskog okruženja. Artur Paredes je glavno predstavik ovog žanra, rođen je 1899. godine i poznat je kao najistaknutiji u vremenu “Zlatnog doba Koimbra”. Veruje se da je on pripadao kraljevskoj dinastiji gitarista, njegov otac je bio virtuoz na gitari Gonsalo Paredes, a njegov sin je postao najveći portugalski gitarista Karl Paredes.

Artur Paredes je tvorac Koimbraske gitare, a kao konpozitor otrkio je i nove sviračke tehnike sa novim načinom upotrebe leve ruke u sviranju. Osmislio je i novi instrument koji će na pravi način pratiti pevački stil fada iz Koimbre. Umro je u Lisabonu 1980. godine.

Fado Singer © singa

Fado Castigo

Fado je povezan sa gradom Golega, čuvenom gradu borbe sa bikovima, a ovaj sport i fado su dugo delili zajedničku istoriju koja se odrazila na karijere mnogih muzičara koji su ga negovali, između ostalog i na životni put Erminije Silve. Ona je rođena 1913.godine u Lisabonu. Počela je da peva kao dete, a prve javne nastupe imala je već sa 13 godina. Pored toga što je bila fado pevačica bila je i pozorišna i filmska glumica. Pevala je stil fado castigo, lokalni fado, a ostala je upamćena po smislu za humor i talentu za improvizaciju. Od kraja 50-tih do 1982. godine vodila je 2 restorana u blizini Lisabona. Umrla je 1993. godine.

Maria Teresa de Noronha

Maria Teresa de Noronha je bila još jedna fado pevačica plemićkog porekla, a bila je i udata za plemića. Bila je najveća predstavnica aristokrtske fado scene. Njen muž je bio grof, gitarista i obažavalac fada.

Maria Teresa je rođena u Lisabonu 1918.godine, a tokom 23 godine imala je redovno, svako veče svoju radio emisiju o fadu na portugalskom radiju. Nakon duge i uspešne karijere preminula je 1993.godine.

Amália Rodrigues

Sinonim za fado i u Portugalu, a i širom sveta je svakako najpoznatija fado pevačica Amália Rodrigues (1920 – 1999). Rođena je u Lisabonu, a kao veoma mlada devojka počela je da peva u klubovima. Po slavi je vrlo brzo pretekla svoju sestru Selester, takođe fado pevačicu i tako je Amalia postala prva dama fado žandra.

U Londonu je snimala za BBC, a u Parizu imala brojne koncerte u Olimpiji. Prvi album u studiju snimila je 1960. godine. To je bio početak njene saradnje sa Alenom Ulmanom, čovekom koji je preusmerio njeu karijeru i nadopunio je modernim pristupom na već postojeći stil tradicionalnog pevanja Amalije. Komponovao je za nju nove fado pesme koje su polako, ali sigurno osvajale ceo svet.

Nastavak teksta je OVDE

Izvor: Put Svile
Naslovna slika: Ornate Bowls and Plates © Michael Dziedzic sa sajta Unsplash