Josip Štolcner Slavenski, još jedan naš veliki i poznati kompozitor, rođen je 11. maja 1896. godine u Čakovecu. On nije potekao iz ugledne građanske porodice, niti iz siromašne zemljoradničke, ali jeste bio poznat kao sin pekara koji je svirao na citri.

Ovaj muzikalni pekar je sina naučio pekarskom zanatu, a i notama već u petoj godini života. Tako je mali Josip znao note pre slova i brojeva. Mada, muzikalni gen nije išao samo sa očeve strane, već i sa majčine. Zahvaljujući pevačkoj nadarenosti svoje majke, Slavenski se upoznao i sa međumurskim folklorom, koji mu je kasnije bio inspiracija u mnogim kompozicijama.

Svoje školovanje iz oblasti muzike nastavio je na Konzervatorijumu u Budimpešti, u klasi mađarskog kompozitora Zoltana Kodalja.

Ipak, kada je napunio 20 godina, Slavenski je morao da napusti studije i ode na dvogodišnje služenje vojnog roka. Po povratku kući, zatiče porodicu u teškoj materijalnoj situaciji, tako da odlučuje da ostane i pomogne, vraćajući se svom prvobitnom zanatu – pekarstvu.

Povratak muzici nakon teškog siromaštva

Na studije se ponovo vraća 1921. godine na majstorsku školu u Pragu, gde je diplomirao dve godine kasnije, sa svojim Prvim gudačkim kvartetom. Ova kompozicija doneće mu veliki uspeh, jer je već sledeće godine, na Festivalu savremene muzike u Donauešingenu, u Nemačkoj, žiri baš nju izabrao za izvođenje. Kompozitor je tada i promenio svoje prezime iz Štolcer u Slavenski, kako bi istakao svoje poreklo.

Zahvaljujući ovom uspehu, izdavačka kuća Šot iz Majnca, koja je bila jedna od vodećih svetskih izdavačkih kuća, počinje da objavljuje kompozicije Josipa Slavenskog.

Religiofonija i Balkanofonija i još mnogo toga

Izuzetno je cenio srpsku i balkansku tradiciju i puno je izučavao folklornu muziku, ali nije spadao u grupu romantičara poput Kornelija Stankovića.

Slavenski je pisao sve muzičke žanrove, izuzev opera i baleta. Njegovo najznačajnije vokalno-simfonijsko delo je „Simfonija orijenta“, prvobitno nazvana „Religiofonija“. U ovom delu kompozitor opisuje razne religije: paganstvo, judeizam, budizam, islam, svoju veru u Muziku, a završava Pesmom o radu, koji smatra religijom savremenog čoveka.

Jedna od najviše izvođenih kompozicija Slavenskog je simfonija „Balkanofonija“. Ova kompozicija je sedmostavačna svita u kojoj se opisuje muzika zemalja sa balkanskog poluostrva. Stavovi su: Srpska igra, Albanska pesma, Turska igra derviša, Grčka pesma, Rumunska igra, Moja pesma (zasnovana na međumurskom folkloru) i Bugarska igra.

Njegov muziki opus još čine:

• eksperimentala dela,
• filmska dela,
• horska muzika,
• kamerna dela za jedan ili dva instrumenta,
• revolucionarne pesme,
• scenska muzika,
• kompoticije za jedan ili dva gasa uz pratnju insrumenta,
• orkestarska muzika.

Bio je profesor i pedagog u srednjim muzičkom školama, a kasnije i profesor na Muzičkoj akadeniji u Beogradu.

Preminuo je 1955. godine, a sahranjen je na Novom groblju u Beogadu.

Foto Josip Štolcer Slavenski (izvor www.draganlekovic.me)